Een rugzak vol verdriet

Kwetsbaarheid en kracht van rouwende jonge mensen

Recensie (WegWijs september / oktober 2020, jaargang 74, nr. 5)

Een rugzak vol verdriet

In 2004 kwam het boek Mijn troostende ik van Riet Fiddelaers uit, een populair wetenschappelijke versie van het proefschrift Verhalen van rouw, over rouw bij jongeren. Nieuwe inzichten en de noodzaak ook aandacht te besteden aan jongvolwassenen leidden tot een geheel herziene uitgave.

Tussen 12 en 25 jaar gebeurt er veel in een mensenleven: de puberteit, school-, studie- en beroepskeuze, het aangaan van serieuze relaties, identiteitsvorming, ontwikkeling van de hersenen etc. Als jonge mensen naast al deze ‘ontwikkelingstaken’ ook een ernstige verlieservaring meemaken vraagt dat erg veel van hen. Fiddelaers stelt dat de uitgestelde rouw die hier vaak op volgt, geen stoornis is, maar een normale reactie op extreme omstandigheden.

De schrijfster geeft veel informatie over rouw en rouwverwerking bij jongeren en laat zien hoe volwassenen jongeren met een verlieservaring kunnen steunen en zo nodig begeleiden. Jongeren vertellen ook zelf over hun ervaringen.

Een rugzak vol verdriet is waardevol handboek voor iedereen die met jongeren omgaat. Behulpzaam is de bijlage met aandachtspunten voor het steunen van rouwende jongeren, gevolgd door een lijstje met dingen die je beter niet kunt doen. Het boek bevat ook belangrijke e-mailadressen en telefoonnummers en een lijst met aanbevolen literatuur.

Meer specifieke informatie over rouw en rouwverwerking bij kinderen en jongeren met autisme is te vinden in Moet ik nu huilen? van dezelfde schrijfster in samenwerking met Martine Delfos.

Ria Kuijper