Er is leven na de groei

Er is leven na de groei

Recensie (WegWijs november/december 2023, jaargang 77, nr. 6)

Er is leven na de groei

De econoom en schrijver Paul Schenderling doet in zijn boek ‘Er is leven na de groei’ een voorstel om onze toekomst realistisch veilig te stellen. Hij stelt in dit boek dat onze welvaart drijft op groei. Hierdoor is er de voortdurende prikkel om te produceren en te consumeren. Om die gretigheid naar groei in te dammen pleit Schenderling voor een andere vorm van belastingen. Belastingen die niet je salaris afromen maar onze levensstijl zullen intomen. Hij pleit voor belastingen die gebaseerd zijn op verbruik: hoe meer je verbruikt, hoe meer je betaalt. Deze heffing kan je baseren op CO²-uitstoot, maar ook bijvoorbeeld op waterverbruik. Deze belastingen bestaan uit meerdere schalen: hoe meer je gaat verbruiken hoe hoger de trede in de belasting. We staan voor de keuze, schrijft Schenderling: kiezen we voor een leven van kwantiteit of kwaliteit. Willen we doorgaan met zoveel mogelijk kunnen kopen van onze euro’s, ongeacht wat dit veroorzaakt aan uitbuiting van mensen, mishandeling van dieren en vernietiging van biodiversiteit? Of willen we bouwen aan gezonde samenlevingen waar leven belangrijker is dan welvaart. Waar we anderen (ook ver weg) behandelen zoals we zelf behandeld zouden willen worden en waar niet geld de maat der dingen is, maar de waardigheid van al het leven op aarde.
Nu is het niet aan mij om in deze recensie de econoom te controleren, hoe zou een theoloog kunnen, maar het voorstel zelf kwam mij realistisch over. Het pakt drie zaken aan: de perverse prikkel tot productie wegnemen, de levensstijl van de mens begrenzen en de aarde ademruimte bieden. Minder realistisch acht ik de uitvoering van dit voorstel. Mensen manen om te minderen klinkt lang niet zo aantrekkelijk als het evangelie van lekker lang doorleven dankzij duurzame energie. Precies die illusie misleidt op dit moment politiek en burger.
Chris van Zwol