Vrijgemaakte vreemdelingen

Vrijgemaakte vreemdelingen. Visies uit de vroege jaren van het gereformeerd-vrijgemaakte leven (1944-1960) op kerk, staat, maatschappij , cultuur, gezin

Recensie (WegWijs juli/augustus 2008, jaargang 62, nr. 4)

Het laatste hoofdstuk van dit boek is geschreven door een van de redacteuren, dr. Mees te Velde. De sprekende titel ervan is: ‘Vrijgemaakte vreemdelingen tussen verleden en toekomst’. Te Velde geeft in dit 13e hoofdstuk als deskundige een nabeschouwing op de voorafgaande hoofdstukken. Hij typeert het geheel als een interessant ‘rondetafelgesprek’ over thema’s uit de begingeschiedenis van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. Dit gesprek wordt gevoerd door jonge onderzoekers die zijn opgeleid aan de Theologische Universiteit Kampen. Maar ook door schrijvers, al dan niet theoloog, uit andere kerkgenootschappen. Deze mensen aan de ronde tafel hebben de eerste twaalf hoofdstukken geschreven over een ruim aantal thema’s: de doorbraak, antithese, verzorgingsstaat, belangrijke argumenten en formuleringen, de ‘kwestie Kralingen’, cultuurvisie, kunst en kunstbeschouwing, opvoedingsadviezen, Schilders leiderschap en Jongeling. Toch meent Te Velde dat dit brede gesprek niet een afgeronde en objectieve beoordeling geeft over het vrijgemaakte verleden. Maar dit kun je ook niet verwachten van de opzet van deze uitgave. Wel moeten wij als GKv verder op weg met (wat er is geschreven over) het vrijgemaakte verleden. Om dat vorm te geven en in gang te houden, zet Te Velde een paar verbindende lijnen uit. Of het lukt verleden en toekomst met elkaar te verbinden is een vraag. Te Velde komt met het idee leden van de generatie die vrijgemaakt is opgegroeid, als bruggenbouwers te laten fungeren naar de huidige generatie. Die brug moet de generaties leiden naar gezamenlijke historische bezinning op (de kracht en zwakte van) de vrijgemaakte traditie. Naar verdere ontwikkeling van een actuele en gezamenlijke schriftuurlijk gereformeerde identiteit. In dit proces lijkt een waarschuwing terecht voor vooroordelen vanuit onze recente historie, of voor behandeling van de traditie als een autoriteit. Te Velde vraagt om respectvolle omgang met de historie van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. Laat dat een eerste winst zijn van de Vrijgemaakte vreemdelingen.

Ali van Dijk-Buffinga