(WegWijs januari / februari 2015, jaargang 69, nr. 1)
Oud- minister Dries van Agt heeft enkele jaren geleden een boek geschreven met als titel: Een schreeuw om recht.
In dat boek uit Van Agt veel kritiek op Israël: hij vindt dat de wereld meer oog moet hebben voor het onrecht dat de Palestijnen door Israël wordt aangedaan.
Het is te begrijpen dat dit boek veel stof heeft doen opwaaien en goed verkocht werd. Vanouds waren de Nederlanders pro-Israël; dat heeft te maken met het feit dat Nederland van oorsprong een christelijke natie is. Generatie na generatie is opgegroeid met de geschiedenis van het oude volk Israël waaruit de heiland is voortgekomen.
Het is zelfs zo dat veel christenen de stichting van de staat Israël in 1948 zien als een direct ingrijpen door God. Door Hém is het volk weer teruggebracht naar het beloofde land. En als dat werkelijk zo is, moet je als christen achter Israël staan.
Op dit punt aangekomen, heb ik zo mijn bedenkingen. Hoewel Israël als soevereine staat moet worden beschermd tegen zijn vijanden betekent dat nog niet dat het huidige Israël als een ‘planting Gods’ kan worden beschouwd.
Mijn vragen op dit punt zijn toegenomen door de positie van de Palestijnse christenen. Zij zitten absoluut tussen ‘klem en knoop’. Van medechristenen uit het Westen horen ze dat ze geen recht hebben op het land Palestina terwijl de (moslim)Arabieren hen beschuldigen van heulen met het Westen.
Christenzionisme
Zionisme is de beweging die ijvert voor de terugkeer van het Joodse volk naar Palestina.
De grote man achter dit zionisme was Theodoor Herzl, een niet-gelovige man die vond dat de Joden historisch gezien recht hebben op Palestina.
Hij werd in zijn streven gesteund door de gelovige Henri Dunant (grondlegger van het Rode Kruis). Volgens hem hebben de Joden niet alleen een historisch recht op Palestina maar vooral een goddelijk recht. Dunant en met hem vele christenen zagen en zien de huidige staat Israël als de vervulling van de beloften die God eens heeft gegeven aan Abraham.
En zo is de situatie ontstaan dat miljoenen christenen vanuit hun geloofsovertuiging steun geven aan de staat Israël terwijl die staat Israël zelf volkomen a-religieus is.
Het christenzionisme is een beweging van 25 à 30 miljoen christenen. De Christian Coalition is wellicht de meest invloedrijke politieke organisatie in de USA.
De historische wortels van het christenzionisme liggen in de tijd van de Reformatie. Die bracht een vernieuwde belangstelling voor het Oude Testament en dus voor Israël met zich mee. Men debatteerde heftig over de vraag of het gehele volk der Joden zich eens tot Christus zou bekeren.
De meningen liepen uiteen, wat weer doorwerkte in de bijbelvertalingen. Zo kon een verklarende noot zeer grote gevolgen hebben. In de noot bij Romeinen 11:25 (Geneefse bijbel, de meest gelezen vertaling in Engeland en Schotland) staat dat met Israël wordt bedoeld: ‘de natie der Joden’. Later werd dit nog aangevuld met de verwachting dat de Joden zich zouden bekeren.
Mee hierdoor verbreidde zich in Brittannië en de Amerikaanse koloniale gebieden de idee dat de Joodse natie zich eens als totaliteit zal bekeren.
Strijdig
Dit ging in eind 17e en de 18e eeuw gepaard met de ontwikkeling van de leer van het duizendjarig vrederijk, het chiliasme: bij de (tweede) wederkeer van Jezus zal geheel Israël zich bekeren en zal Jezus in Jeruzalem als koning duizend (chilios) jaar regeren. De kerk heeft aan dit vrederijk geen deel; voordat het aanbreekt wordt de christelijke kerk in de hemel opgenomen (gegrond op1 Tess. 4:3-18).
Er zijn dus twee wegen van behoud: de weg van de christelijke gemeente en de weg van Israël. Deze twee komen wel weer samen.
Voor de tijd van de Grote Verdrukking wordt de christelijke gemeente in de hemel opgenomen om terug te keren wanneer het aardse vrederijk aanbreekt.
Het christenzionisme gaat nog een stap verder. Het duizendjarig rijk is exclusief domein van het Joodse volk.
Hoe je dit ook wendt of keert, het is in strijd met wat de apostel Paulus schrijft in Efeziërs 2 over de afgebroken tussenmuur tussen de christenen uit de heidenen en de Joden. Voor zowel Grieken als Joden is er maar één weg tot behoud: geloof in Jezus Christus.
Het chiliasme is in Engeland vooral gepropageerd door de bekende prediker Spurgeon (1834-1892). Hij wilde niet weten van een totaal gescheiden optrekken van kerk en Israël; ze komen weer samen in het duizendjarig vrederijk.
Anders lag dat bij Darby (1800-1882) de grote man achter het prediken van een duizend jarig rijk als exclusief domein van het Joodse volk zonder kerk.
Darby heeft grote invloed gehad op de Amerikaanse christenen. Hij werd de motor achter het christenzionisme als beweging die zich inzette voor het herstel van de staat Israël. Het was niet nodig dat de Joden zich zouden bekeren vóórdat de Joodse staat zou worden hersteld (‘restauration’). Dat zou later wel komen, namelijk na de tweede wederkomst.
Deze theologische ideeën kregen politieke ‘handen en voeten’ door christelijke politici. De bekendste is Lord Balfour (1801-1885). Zijn inzet leidde tot de Balfour Declaration in 1917 gericht aan Lord Rothschild met het verzoek een Nationaal Tehuis te creëren voor het Joodse volk in Palestina. Na de ineenstorting van het Turkse rijk, werd Palestina als mandaatgebied toegewezen aan Groot-Brittannië. Toen lag de weg open om de Balfour Declaration te verwerkelijken. |
Het gaat mij niet om de geschiedenis die leidde tot het uitroepen van de staat Israël in 1948. Ook niet om de verschillende oorlogen die Israël heeft moeten voeren tegen de oprukkende Arabische vijanden.
Het gaat mij wel om de wijze waarop door westerse christenen steun is verleend aan de staat Israël vanuit de overtuiging dat de in 1948 gestichte staat Israël een ‘planting Gods’ is. De vervulling van de beloften aan Abraham.
Voor deze christenen is de steun aan Israël een zaak van het geloof. Om het heel duidelijk te stellen: ik heb grote sympathie en bewondering voor de staat Israël.
Dat zou ik ook hebben wanneer de staat Israël was gevestigd in Uganda, Argentinië, Zuid-Afrika of Cyprus. Dat zijn de landen die genoemd zijn in de tijd van Herzl. Voor hem was belangrijk dat de Joden een eigen gebied kregen en niet waar.
Ik verzet mij tegen de overtuiging dat God met Israël een eigen weg gaat naast de weg van de christelijke gemeente.
We hebben hier te maken met de onjuiste scheiding tussen het oude verbond en het nieuwe verbond
|
Stephan Sizer beschrijft in zijn boek Christian Zionism – Road-map to Aramageddon hoe het christenzionisme de Amerikaanse politiek heeft bepaald ten opzicht van de staat Israël.
Tot de oorlog van 1967 werd Israël ook gesteund door liberale christenen. Toen Israël echter de gebieden, veroverd in de strijd met de landen rondom zoals de Golan en Gaza bezet hield, haakten de liberale christenen af. Vanaf dat moment werd de steun door evangelicale en fundamentalistische christenen voortgezet.
Presidenten
Het is interessant te lezen dat ook de opeenvolgende presidenten het christenzionisme hebben ondersteund. Te beginnen bij Lyndon B. Johnson.
Vervolgens Jimmy Carter; toen hij echter een pleidooi hield voor een Palestijns thuisland naast de staat Israël, raakte hij uit de gratie bij de christenzionisten.
Reagan wordt wel genoemd ‘the President of Christian Zionism’. Tijdens zijn campagne in 1980 zei hij regelmatig: ‘We could be the generation that sees Armageddon.’
Bush sr., Clinton en Bush jr, deelden niet de overtuigingen van Carter of Reagan maar hielden wel vast aan de sterke pro-zionistische positie van hun voorgangers.
Het lijkt erop dat Obama zich nog verder distantieert van het zionisme.
Ultraletterlijk
De man die veel invloed heeft gehad bij de ontwikkeling van het zionisme is de schrijver Hal Lindsey. Hij wordt wel genoemd de profeet van het ‘Christian Zionism’. Zijn meest bekende boek is: The Late Great Planet Earth.
Lindsey beweert dat zijn interpretaties direct en persoonlijk door God zijn geopenbaard.
Bij het lezen van zijn boeken valt echter wel op dat zijn voorzeggingen steeds zijn aangepast bij de veranderende omstandigheden. Ook 9/11 is zijns inziens de vervulling van een bijbelse profetie.
Lindsey’s boeken bereikten een oplage van 40 miljoen en werden in meer dan 50 talen vertaald. Met behulp van de predikanten Jerry Falwell en Pat Robertson worden voortdurend zo’n 100 miljoen Amerikanen bereikt met zionistische ideeën. En al deze christelijke mensen steunen dus de zionistische agenda van de seculiere staat Israël.
In 1980 verklaarde de Knesset Jeruzalem tot eeuwige en ongedeelde hoofdstad van het land. Nederland verhuisde uit protest zijn ambassade naar Tel Aviv. Christenzionisten stichtten de International Christian Embassy Jerusalem met Jan Willem van der Hoeven als directeur.
Christenzionisten leggen bijbelteksten op een ultra-letterlijke manier uit.
Profetie wordt gezien als beschrijving van de geschiedenis die nog moet gebeuren (pre-written-history).
Zo stelt Hal Lindsey dat Johannes (Openbaring) naar de 20e eeuw is ‘geschoten’ en daarna weer is teruggeplaatst in zijn eigen tijd.
Jesaja 13:6 (de dag van ondergang die komt van de Ontzagwekkende!) wordt toegepast op Saddam Hoessain. En in Openbaring 12:14-17 gaat het over de USA omdat zij de adelaar als nationaal symbool hebben…. Kennelijk weet Lindsey niet dat vele landen de adelaar als symbool kennen!
Deze manier van bijbel-lezen is verwerkt in de Scofield Reference Bible. De voetnoten worden gepresenteerd alsof de inhoud daarvan tot de Bijbel zelf behoort. In de lijn van Scofield zijn christenen ook niet meer verplicht de Tien Geboden te onderhouden want die behoren bij de bedeling (‘dispensation’) van Israël. Zo blijkt dat het christenzionisme niet alleen het chiliasme leert maar ook het dispensationalism uitdraagt. Dispensationalisten leren dat God twee uitverkoren volken heeft op grond van twee gescheiden verbonden. De status van Israël is superieur aan die van de kerk. Israël vervangt de kerk met als consequentie dat het eerste doel van de kerk is het zegenen van Israël. En wie dit weigert is volgens Lindsey een antisemiet. Israël wordt behouden door de wet en de volken door genade. |
Politieke gevolgen
Uit het bovenstaande mag duidelijk blijken dat het niet alleen de moslims zijn die de strijd rond Jeruzalem tot een godsdienstige strijd hebben gemaakt. De christenzionisten doen tot op de dag van vandaag precies hetzelfde. Naar mijn stellige overtuiging bewijzen de christenzionisten hiermee de wereld een zeer slechte dienst.
Om nog maar te zwijgen over de moeite waarin de vele christelijke Arabische gelovigen en hun gemeenten worden gebracht. Tenslotte frustreert christenzionisme ook de missie onder moslims. Door hun opstelling denken de moslims dat elke christen van oordeel is dat Palestina exclusief voor de Joden is.