
Stel je de hemel eens voor
Bijna-dood ervaringen,
Gods beloften,
en de opwindend mooie toekomst die jou te wachten staat
Recensie (WegWijs september/oktober 2022, jaargang 76, nr. 5)
Mensen die klinisch dood zijn geweest en daaruit terugkomen vertellen soms over bijzonder intense ervaringen. De verhalen verschillen van elkaar maar bevatten ook verrassende overeenkomsten. Men treedt bijvoorbeeld uit het lichaam. Men gaat door een tunnel, in de richting van een fel maar niet verblindend licht.
Dit licht wordt vaak, maar niet altijd ervaren als een goddelijke persoon of herkend als Jezus. Er is een intense indruk van liefde, vrede, vreugde, schoonheid en zelfs humor. De zintuigen functioneren veel sterker dan op aarde. Men ontmoet engelen en/of overledenen. Men krijgt een terugblik op zijn of haar leven, met daarbij een niet-veroordelende maar wel morele evaluatie. De persoon moet teruggaan naar de aarde of krijgt de keuze voorgelegd: blijven of teruggaan. Hij of zij keert met tegenzin terug naar zijn gewonde lichaam en houdt zeer levendige herinneringen aan de bijna-dood ervaring (BDE). Men staat voortaan anders in het leven. Bijna niemand ervaart alle genoemde elementen, maar één of meer daarvan komen in de meeste BDE’s voor. Soms ervaren mensen een zeer verontrustende BDE. Dat kan leiden tot een bekering. Men was op weg naar de hel, en kiest nu voor een leven met God. Soms blijven de herinneringen traumatisch, zonder dat men er een zinvolle betekenis aan kan geven.
Hoewel veel medici zeer kritisch staan tegenover BDE’s zijn er ook artsen die actief naar dit soort ervaringen vragen en daar ook over schrijven. In Nederland is het boek van cardioloog Pim van Lommel, <>Eindeloos bewustzijn<> bekend. De Amerikaan John Burke is geen arts of ervaringsdeskundige maar wel vanaf jonge leeftijd gefascineerd door het onderwerp. Aanvankelijk was hij agnost. Later kwam hij tot geloof en uiteindelijk werd hij voorganger van een kerk voor sceptici. Burke wil in zijn boek laten zien dat BDE’s de Bijbel vaak bevestigen. Hij put daarvoor uit gesprekken die hij zelf met BDE-ers had, en uit verslagen die door derden zijn opgetekend. In thematische hoofdstukken laat hij zien hoe terugkerende elementen in BDE’s overeenkomen met bijbelse gegevens.
BDE’s roepen ook vragen op. Toen in de zeventiger jaren meer aandacht kwam voor BDE’s konden kerken daar meestal weinig mee. Men beschouwde BDE’s als on-Bijbels en misleidend. Daardoor was het lastig voor mensen om hun BDE te verbinden aan het christelijk geloof. Artsen die wel belangstelling hadden voor BDE’s, verklaarden deze binnen hun eigen, niet-christelijke wereldvisies. Burke gaat ervanuit dat mensen over de hele wereld in grote lijnen dezelfde ervaringen met BDE’s hebben. Maar zij interpreteren hun ervaringen ook. Daardoor is niet elke BDE even makkelijk in te passen in het christelijk geloof. Volgens Burke is het ook mogelijk dat mensen misleid worden door gevallen engelen. Daarom moet je BDE’s altijd vanuit de Bijbel beoordelen en ook kijken naar de vruchten die de BDE oplevert in het leven van mensen. Helaas gaat de schrijver hier niet dieper op in. Ook de bijlage over wetenschappelijke verklaringen voor het ontstaan van BDE’s is erg kort. De bijlage over bijbelse voorzeggingen lijkt nogal buiten het onderwerp van het boek te vallen.
Ria Kuijper